De goden waren kosmonauten

In Tegucigalpa neemt men het gewone leven weer op, ondanks de regimenten piotten in de straten. Verder trekken betekent in deze landen vroeg op, heel erg vroeg op. Om kwart voor vijf want over een kwartier komt de taxi naar t station, waar de enige bus die nog voor donker in Copan aankomt om zes uur vertrekt. In andere landen is het een drukte van belang op de stations, ook bij het vroege uur, met ontbijtstalletjes en winkeltjes die al druk in de weer zijn. Hier niet; ten eerste geen enkele negotie en alles is dicht. Dus gewoon buiten op de stoep wachten. Het is fris en alle lichaamsfuncties bevinden zich nog in een soort winterslaap.

Om half vier ben je dan in Copan, dat als erg terechte bezienswaardigheid geheel van de toeristen leeft. Deze enorme berg stenen trekt jaarlijks duizenden bezoekers, en terecht. Vluchten felgekleurde papegaaien trekken rode strepen door de boomtoppen, brulapen zwaaien luidruchtig van tak tot tak, hun eeuwigdurende eet- en paringslust achterna. Fraai geleurde tableaus tonen wat men denkt dat het dagelijkse leven was: in fraaie verentooi gehulde belangrijk kijkende Maya heerser in lotus houding bovenop de tempel, omringd door luchtig geklede schonen en priesters, neerkijkend op een krioelende menigte kleine bruine figuurtjes op het plein, ver, ver beneden.


Jarenlang was het hoe en waarom van deze stenenberg gehuld in de mist van de historie. Niets is zo uitdagend om tastend in die mist te dolen, en zo lukte het enkele wetenschappers in de jaren 90 van de vorige eeuw het hiërogliefen schrift van dit volk te ontcijferen. Geholpen door de drie nog bestaande boeken, geschreven op boomschors papier. Alle andere, duizenden wellicht, zijn door enthousiaste monniken en priesters onmiddellijk verbrand. Het waren immers duivelse geschriften die een deugdelijke opvoeding in het geloof, zoals bevolen door koning en paus, alleen maar bemoeilijkten.

Zo weten we nu dat er 18 koningen geweest zijn, met prachtvolle namen. Het begon met K’inich Yax K’uk’ Mo’, en omdat dat te moeilijk is, heet hij in de volksmond 1 Papagaai. Het eindigt in de buurt een zekere 18 konijn. Tussen 426 en het jaar onzes Heren 822, ongeveer tussen de tijd dat Aëtius de Hunnen bij Reims versloeg, tot het moment dat Karel de Grote in Aken aan het stichten van een school voor de jeugd begon te denken.
Hier in Copan, bouwde iedere volgende koning verder aan het complex: wat we nu zien, is ongeveer 5 eeuwen lang soms naast elkaar, maar vooral ook op elkaar gebouwde structuren, die daardoor de enorme omvang en hoogte bereikten die ons nu terecht zo imponeert. Dat weten we omdat recent enkele structuren met tunnels onderzocht zijn. De paleizen van vroeger datum zo aangetroffen zijn in het zeer goede lokale museum in replica nagebouwd.
En hun portretten kennen we ook: bijna elke heerser heeft een enorme stèle met zijn eigen portret, plus een altaar ervoor, opgericht op een prominente plek voor zijn tempel.

We weten nu dus wie de bazen waren, hoe zij eruit zagen, en begrijpen de benadering. Maar de vraag blijft natuurlijk, die enorme berg keien, zo groot en zo veel, hoe kregen ze die ooit op hun plaats, zonder wiel, paard, stoommachine of dieselmotor?

Ik denk zo alles overziend dat het antwoord redelijk dicht bij huis ligt. Ze hadden voor zover we weten geen last van denkers die moeilijke vragen of voorschriften stelden. Zoals de vraag
- wat is een deugdzaam leven?, of
- hoe moet je de jeugd opvoeden om een uiteindelijk een politeia te mogen leiden? Of
- hebt uw naasten lief als u zelve.

Zulke vragen en gedachten zouden de aandacht maar afgeleid hebben van het hoogste goed, om met Maxime Verhagen te spreken, bouwen en nog eens bouwen.

En dus ging het m.i. toen ongeveer zo: de K’ul ajaw (heilige koning) klapte bij het krieken van de dag, gezeten in zijn paleis in aanbouw, in zijn handen en de ongeveer 25,000 trouwe onderdanen (meer waren het er niet, op de piek hooguit 50,000), gingen opgewekt aan de slag, stenen bikken en sjouwen. Voor de volgende fase van tempelbouw. En zo, door naar mijn bescheiden schatting meer dan de helft van het BNP te investeren in collectief gehak en gesjouw, lukte het een indrukwekkende, maar verder redelijk nutteloze berg stenen en beeldhouwwerken na te laten. En dat dus ten koste van onderwijs, onderzoek en ontwikkeling, bijvoorbeeld, waaruit maar weer mag worden verklaard waardoor hier noch het wiel, noch het buskruit ooit uitgevonden is.

Anderen evenwel menen dat deze analyse geen hout snijdt. Want, om de vraag te herhalen, hoe kregen ze al die enorme keien op hun plaats? Met een technologie van vuurstenen pijlen en obsidiaan messen?

De andere school verdenkt de Maya van een sinistere plot om ons de technologie te onthouden waarmee zij in staat waren de zwaartekracht uit te schakelen, tijdelijk en lokaal althans. Daarin gesteund uiteraard door de CIA en de multinationals zoals Exxon en Shell die zulke technologie uit winstbejag verborgen willen houden.
En het duidelijkste bewijs hiervoor is het beeldje van de eerste Maya koning, 1-Papagaai (zie bijgevoegde foto). Duidelijk is op zijn voorhoofd de weergave van een bril te zien die alleen vliegers en astronauten dragen. Dit, evenals het feit, en dat is héél verdacht, dat deze eerste koning, zo toonden wetenschappers onomstotelijk aan, juist niet uit de omgeving van Copan kwam, kan niet anders betekenen dan dat er hier meer achter zit dan de gewone mens kan bevroeden.
Kijk, zo zit dat.