Monarchvlinders in Mexico
Blijf op de hoogte en volg Frans
05 Maart 2019 | Mexico, Michoacán
De Monarch vlinders (Danaus plexippus) hebben fraai oranje vleugels met zwarte tekening, zijn 5 cm lang en hebben een spanwijdte 10 cm. Het beest weegt een halve gram en vliegt met een snelheid van 8 km per uur.
Ieder jaar, in de herfst, migreren miljoenen vlinders uit Canada en de USA over een afstand van meer dan 3000 km, naar o.a. de bossen boven het dorp Anangueo, in de staat Michoacan. Dat ligt ongeveer twee uur rijden ten noord-westen van Mexico City. Zij blijven daar om te overwinteren op de enige plek die ze prettig vinden, in de zilverspar bossen (Abies religiosa) van Mexico.
Die groeien in Mexico alleen in de bergen, in een strook die van oost naar west dwars over t land loopt, en in west Guatemala. Tussen 2 en 4 km hoogte, waar het niet te koud wordt en redelijk vochtig is, precies wat een vlinder nodig heeft om niet om te komen. Het zijn enorme bomen, tot 50 meter hoog met tot 2 meter dikke stammen. En ‘t wonderlijke is, dat de vlinders die hier nu met miljoenen zijn, minstens drie generaties jonger zijn dan de vlinders die hier vorig jaar waren.
De normale levenscyclus van deze vlinder is ongeveer 10 weken: 5 weken voor de ei, rups en pop stadia, en 5 weken als vlinder. Maar als ze in de herfst hier aankomen, en in een soort winterslaap geraken met een laag metabolisme, gaan ze níet dood. Ze kruipen dicht op elkaar in grote klonten op boomtakken om zo min mogelijk last te hebben van de kou.
En in de lente, nu dus, komt iedere dag in de loop van de ochtend het hele zootje tot leven. Met honderd-duizenden fladderen ze om je heen, de mannetjes op zoek naar tochtige vrouwtjes. En als ze die vinden, wat niet moeilijk is, klampen ze zich aan de vrouwtjes vast en vallen ze op de grond om te paren.
Op de terugweg leggen ze eitjes, tussen 200 en 800 per individu, ook weer zo typisch, alleen op de bladeren van de Zijdeplant (Asclepias). Dat is overigens ook in Nederland een veel voorkomende akkerplant. De rupsen eten uiteraard de bladeren, en het toxine dat hierin voorkomt hoopt op in rups en vlinder. Voor dit toxine zijn hun natuurlijke vijanden gevoelig, kortom, die worden in ene niet goed, als ze een Monarchvlinder zouden oppeuzelen. Die vogels en muizen laten het dus wel uit hun hoofd om aan die vlinders te gaan knabbelen. En zo, na twee of drie cycli, is het weer herfst in Canada of de USA, en vliegen de achter-kleinkinderen weer terug.
En het gaat dus om miljoenen, massa’s dus. Wel is er controverse: de aantallen variëren, op en neer, ieder jaar. En sommigen, waaronder Greenpeace, beweren dat de trend omlaag is en de soort onder druk staat, ja zelfs dreigt uit te sterven. Met desastreuze gevolgen voor de hele mensheid van 6,8 miljard zielen. Één oorzaak zou kunnen zijn dat er minder Asclepias groeit. En dat zou weer kunnen komen door de combinatie van akkers vol genetisch gemodificeerde mais en soya soorten, en de behandeling daarvan met de herbicide Roundup - vroeger van Monsanto, nu van onze Duitse Bayer vrienden, je weet wel, van de aspirine - waar die soorten ongevoelig voor zijn, maar de Asclepias niet.
Het kan ook aan de afname van de winter habitat liggen: die arme Mexicanen trekken wel het bos in, ook al mag ‘t niet, om hout te kappen om mee te bouwen en om op te koken. En het is een prachtige boom, zeer gewild als kerstboom of om de takken als kerst versiering te gebruiken.
En t zou kunnen zijn dat het allemaal wel meevalt. Enfin genoeg om je over druk te maken, en niets belet goedwillenden om zoveel mogelijk plekken in te richten langs de vlieg route van de vlinders en er Asclepias te planten. Of de Mexicaanse overheid, om de houtkappers in de nor te stoppen en overal zilversparren te planten.
Tenslotte, het Wilhelmus gevoel blijft niet achterwege bij het aanschouwen van zoveel oranje schoonheid: de Engelsen moesten door de kleur denken aan onze stadhouder-koning Willem III en bedachten toen deze naam.
Hoezee!
Ieder jaar, in de herfst, migreren miljoenen vlinders uit Canada en de USA over een afstand van meer dan 3000 km, naar o.a. de bossen boven het dorp Anangueo, in de staat Michoacan. Dat ligt ongeveer twee uur rijden ten noord-westen van Mexico City. Zij blijven daar om te overwinteren op de enige plek die ze prettig vinden, in de zilverspar bossen (Abies religiosa) van Mexico.
Die groeien in Mexico alleen in de bergen, in een strook die van oost naar west dwars over t land loopt, en in west Guatemala. Tussen 2 en 4 km hoogte, waar het niet te koud wordt en redelijk vochtig is, precies wat een vlinder nodig heeft om niet om te komen. Het zijn enorme bomen, tot 50 meter hoog met tot 2 meter dikke stammen. En ‘t wonderlijke is, dat de vlinders die hier nu met miljoenen zijn, minstens drie generaties jonger zijn dan de vlinders die hier vorig jaar waren.
De normale levenscyclus van deze vlinder is ongeveer 10 weken: 5 weken voor de ei, rups en pop stadia, en 5 weken als vlinder. Maar als ze in de herfst hier aankomen, en in een soort winterslaap geraken met een laag metabolisme, gaan ze níet dood. Ze kruipen dicht op elkaar in grote klonten op boomtakken om zo min mogelijk last te hebben van de kou.
En in de lente, nu dus, komt iedere dag in de loop van de ochtend het hele zootje tot leven. Met honderd-duizenden fladderen ze om je heen, de mannetjes op zoek naar tochtige vrouwtjes. En als ze die vinden, wat niet moeilijk is, klampen ze zich aan de vrouwtjes vast en vallen ze op de grond om te paren.
Op de terugweg leggen ze eitjes, tussen 200 en 800 per individu, ook weer zo typisch, alleen op de bladeren van de Zijdeplant (Asclepias). Dat is overigens ook in Nederland een veel voorkomende akkerplant. De rupsen eten uiteraard de bladeren, en het toxine dat hierin voorkomt hoopt op in rups en vlinder. Voor dit toxine zijn hun natuurlijke vijanden gevoelig, kortom, die worden in ene niet goed, als ze een Monarchvlinder zouden oppeuzelen. Die vogels en muizen laten het dus wel uit hun hoofd om aan die vlinders te gaan knabbelen. En zo, na twee of drie cycli, is het weer herfst in Canada of de USA, en vliegen de achter-kleinkinderen weer terug.
En het gaat dus om miljoenen, massa’s dus. Wel is er controverse: de aantallen variëren, op en neer, ieder jaar. En sommigen, waaronder Greenpeace, beweren dat de trend omlaag is en de soort onder druk staat, ja zelfs dreigt uit te sterven. Met desastreuze gevolgen voor de hele mensheid van 6,8 miljard zielen. Één oorzaak zou kunnen zijn dat er minder Asclepias groeit. En dat zou weer kunnen komen door de combinatie van akkers vol genetisch gemodificeerde mais en soya soorten, en de behandeling daarvan met de herbicide Roundup - vroeger van Monsanto, nu van onze Duitse Bayer vrienden, je weet wel, van de aspirine - waar die soorten ongevoelig voor zijn, maar de Asclepias niet.
Het kan ook aan de afname van de winter habitat liggen: die arme Mexicanen trekken wel het bos in, ook al mag ‘t niet, om hout te kappen om mee te bouwen en om op te koken. En het is een prachtige boom, zeer gewild als kerstboom of om de takken als kerst versiering te gebruiken.
En t zou kunnen zijn dat het allemaal wel meevalt. Enfin genoeg om je over druk te maken, en niets belet goedwillenden om zoveel mogelijk plekken in te richten langs de vlieg route van de vlinders en er Asclepias te planten. Of de Mexicaanse overheid, om de houtkappers in de nor te stoppen en overal zilversparren te planten.
Tenslotte, het Wilhelmus gevoel blijft niet achterwege bij het aanschouwen van zoveel oranje schoonheid: de Engelsen moesten door de kleur denken aan onze stadhouder-koning Willem III en bedachten toen deze naam.
Hoezee!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
