Oruro en Uyuni

Oruro en Uyuni, 29 -31 mei .

Het is een opluchting de kolkende mensenmassa van la Paz te verruilen voor de leegte van de altiplano. Honderden kilometers, tot de Chileense en Argentijnse grens, niets, leegte. Althans bijna niets. Een enkel dorp, een enkele stad. Urenlang door een min of meer vlak gebied met aan de einder altijd bergen. En zo hoog er nauwelijks iets wil groeien, behalve quinoa, het wondervoedsel. Bolivianen raken niet uitgepraat over de vele extra proteïnen, de goede eigenschappen van het spul, de geneeskracht. Hoe t ook zei, lekker is het wel. Nu is het winter en de velden zijn gerooid. Hier en daar liggen nog de halmen op het veld te drogen, voer voor lama's.

Na een uur of vijf doemt Oruro op. Volgens de bijbel, nog saaier dan Puno, en dat wil wat zeggen. Alleen het carnaval van Oruro is bijzonder en dus beroemd. Maar, in weerwil van de voorspelling, het is er zonnig en warm en het centrum is levendig en de juffrouw in hotel Plaza aan t Plaza de Armas wil wel op onze koffers passen voor een fooi terwijl je een etablissement zoekt waar cappuccino wordt geserveerd. Ik kan u vertellen, dat is altijd eens hele klus; meestal is koffie een kop heet water met een pot oploskoffie ernaast. Ditmaal geluk. Kortom, Oruro valt best mee, heren en dames van het Handbook.

In Oruro kan je als een van de weinige plekken in Bolivia ( en Peru overigens ook) een trein nemen voor een redelijk bedrag, ditmaal naar Uyuni, aan de rand van de grote zoutvlakte. Treinen in Bolivia waren er veel; nu bevinden de overleden oude stoomloc's zich in treinkerkhoven. De beroemdste is die waar de trein staat die Butch Cassidy en de Sundance Kid hebben beroofd, waarna ze door Boliviaanse soldaten zijn gedood in het gevecht. De huidige treinen zijn gewone diesels met een heuse restauratiewagen waar je al boemelend kan dineren. Ook de trein gaat door de leegte, acht uur lang.
Het is koud en donker als je om kwart over negen 's-avonds in Uyuni arriveert. Er heerst een sfeer alsof iedereen geschaatst heeft; alles draagt skijacks, gebreide mutsen en dikke broeken en wanten en het vriest een graad of vijf. De volgende dag is het helder en zo nog kouder. De stad met zo'n 10,000 inwoners heeft weinig te bieden. Een klokkentoren, een treinkerkhof en een boulevard met hippy hostels en kroegen. Als ik naar het treinkerkhof loop zie ik ver weg tussen de wrakken twee gestalten opduiken en weer verdwijnen, terwijl achter mij in de stoffige vrieskou een man mij volgt. In de verlatenheid wordt het spannend: wordt ik opgewacht en ingesloten en eindelijk na vijf maanden beroofd? Niemand verder te zien die te hulp zal komen in de ijzig vlakte waar het ook nog eens hard en guur waait. Ik duik een laagte in om de achtervolger kwijt te raken, maar dat is vergeefs. Hij blijft stug volgen.
Dichterbij gekomen blijken de twee gestalten een jong stelletje te zijn die in de verlaten wagons aan elkaar frutselen; ik hoop en vermoed dat de figuur die mij achtervolgd de vader van t meissie is. Als hij dichtbij is, denk ik dat de aanval de beste verdediging is. Ik maak me breed en loop langzaam en hopelijk dreigend op de man af; hoe dan ook, een snel einde aan de spanning is t beste. Als ik dichtbij ben op gehoorsafstand, spreekt hij mij aan en vraagt of ik een foto van hem wil nemen. Hij blijkt een computerman te zijn uit la Paz, aan t werk in Uyuni.
Op de terugweg, nog een half uur gaans van de stad, stopt naast mij een grote chevrolet als ik op de rails sta, te turen in de verre einder van de dorre vlakte waar de rails verdwijnt op weg naar de Argentijnse grens. Daar eindigt het spoor in ....., een stadje waar de smokkelaars coca de grens over dragen en andere zaken doen die de niets vermoedende toerist maar beter kan mijden. De man in de chevrolet is duidelijk dronken, wil dat ik bier accepteer. Het lijkt mij geen goed plan, maar de man houdt stug vol, drammend, zoals alleen dronken lui dat kunnen. De zon nadert de horizon; teruglopend langs het spoor ontwaar ik een lichaam slapend op de stoep, ook van een man in verregaande staat van dronkenschap. Om hem heen wordt de stoep en straat schoon gespoeld en gebezemd met emmers water. Omzichtig wordt het water rond zijn onbeweeglijk lichaam uitgestort over de straat; als op een klein droog eiland snurkt de man verder. Verderop, aan het begin van het stadje, ligt nog een figuur, met opgetrokken knieën aan de linkerkant van de rijbaan met de rug tegen de hoge trottoirband van de middenberm. Wie zich om deze onzaligen bekommert en hoe ze de ochtend halen, is in Gods hand. Misschien wel de vele buitenlandse kerkgenootschappen die er zijn: de best onderhouden gebouwen in de stad behoren toe aan de Zevende Dags Adventisten, enkele passen verder is de Church of the Latter Day Saints en, om het geheel te completeren, op de volgende hoek, de Jehovah getuigen.